Put kafe od plantaže do šoljice
Da li ste ikad razmišljali o putu koji kafa „prevali“ kako biste vi mogli uživati u njenim ukusu i mirisu? A da li ste ikada pokušali da odgonetnete koliko je ljudi uključeno u taj proces? Brojka je fascinantna, s obzirom da govorimo o oko 60 miliona ljudi, koji su svakodnevno, širom svijeta, uključeni u proces uzgajanja, obrade i pripreme kafe!
Ta moćna industrija, odnosno, taj put od plantaže do šoljice podrazumijeva devet koraka, tokom kojih kafa od sjemena biva pretočena u očaravajući napitak. Svaka od tih faza je bitna na svoj način, a samo povezane mogu rezultirati potpunim užitkom. Da ne dužimo, ovo su te etape prepune arome:
- Sadnja
S obzirom da je zrno kafe sjeme, potrebno ga je tretirati na određen način, kako bi bilo plodonosno. To znači da kafu treba zasaditi u velike mreže, te ih često zalivati i biti obazriv kada je količina sunčeve svjetlosti u pitanju. Sadnja se uglavnom obavlja u vrijeme kišne sezone, dok je zemlja vlažna.
- Berba bobica
Da bi kafa bila spremna za žetvu, potrebne su 3-4 godine od sadnje. Bobice spremne za berbu su duboke crvene boje, što je znak da su zrele.
Berba se i danas uglavnom obavlja ručno, ali sve više i mašinski. Iskusni berači tokom dana mogu, u prosjeku, nabrati 45-90 kilograma bobica, što je dovoljno za 9-18 kilograma zrna kafe. Bobice kafe se beru jednom godišnje, ali u, recimo, Kolumbiji postoje dvije berbe, s obzirom da bobice tokom godine cvjetaju dva puta.
- Obrađivanje ploda
Nakon berbe, odnosno žetve, slijedi obrada plodova, tačnije odvajanje ploda od ljuske. Za to postoje dva načina. Prvi je suvi metod, koji se danas mahom primjenjuje u siromašnim podnebljima, gdje uglavnom postoji problem s dovoljnom količinom pitke vode. On podrazumijeva sušenje bobica na prostirkama koje su izložene prirodnom svjetlu i toploti i može trajati nekoliko sedmica.
Drugi je mokri metod, a to je mašinski način odvajanja opne od pulpe bobice. One potom prolaze kroz kanale za navodnjavanje, a onda završavaju u tankovima za vodu, gdje tokom 12-48 časova prolaze kroz proces fermentacije.
- Sušenje bobica
Vlažnost bobica koje su obrađene mokrom metodom ne bi trebalo da bude veća od 11 odsto. Takve bobice nastavljaju da se suše na suncu.
- Obrada i priprema zrna
Kako bi samo najkvalitetnija zrna bila spremna za transport, prvo se odvajaju ljuspice, pa se zrna poliraju i onda sortiraju na osnovu veličine i težine, ali i eventualnih nedostataka. Sva zrna koja nisu dovoljno dobra, samim tim, bivaju odbačena, a put ka krajnjim korisnicima nastavljaju samo ona najbolja.
- Transport kafe
Zelena kafa, kako je naziv za ovako pripremljena zrna, se potom brodovima transportuje do pojedinih odredišta, širom svijeta.
- Isprobavanje/Cupping
Kafa sada prolazi testiranje kvaliteta i ukusa. To je proces poznat kao cupping, koji se odvija u specijalnim uslovima i na određen način. Na početku, tester kafe (cupper) provjerava vizuelni kvalitet zrna, a onda slijedi testiranje mirisa i arome, dok se ukus ostavlja za kraj.
- Prženje kafe
Zelena kafa prženjem postaje braon i aromatična, baš onakva kakvu je mi poznajemo, pa je ovo, zapravo, najvažniji korak. Kafa se prži u mašinama za tu namjenu, u kojima je temperatura oko 287 stepeni Celzijusovih.
Zrna se cijelo vrijeme okreću, a kada temperatura dostigne 200. podiok, poprimaju braon boju i počinju da ispuštaju ulje i tada i nastaju aroma i ukus kafe. Odmah poslije prženja, zrna se hlade – putem vazduha ili vode.
- Mljevenje kafe
Samo pravilnim mljevenjem dobija se dobar ukus kafe. Mi u Elixir-u to itekako znamo i zato se držimo onog da će vam pravi ljubitelji kafe reći: Kakav je mlin, takva je i kafa. Stoga za mljevenje biramo samo najbolje – kafu koju je usitnio kamen, iz srca zemlje. Zrno po zrno, kamen pod kamen i zato je ugođaj u šoljici Elixir kafe očaravajući, baš kakav je i njen put od plantaže do naših domova.